چگونه با شکل دهی دوباره اکولالیا را کاهش دهیم؟
اکولالیا یک نوع و شکل از ارتباط است.ما می توانیم از اکولالیا بهره جسته و با تغییر شکل آن کمک کنیم کودک به نحوی مؤثر تر ارتباط برقرار کند.در این راستا ۱۱ روش مناسب برای اصلاح و تغییر شکل اکولالیا خدمت شما معرفی می گردد.
۱۱ راه خوب در جهت اصلاح و تغییر شکل اکولالیا
۱.سوال نکنید!:با پرسیدن مکرر سوال از کودکان طیف اوتیسم مجال اکو کردن را به او داده اید.مثلا به او می گویید"برنج می خوری؟"و او این عبارت را عیناً به شما بازتاب می کند.به جای این می توانید پاسخ را به او ارائه کنید و در این حالت او یاد میگیرد که چگونه به سوالات پاسخ دهد و خواسته های درونی خود ارائه کند.بگویید"من گشنه هستم و برنج می خواهم"حالت دیگر زمانی است که کودک می خواهد چیزی را بردارد یا در تلاش است کاری را انجام دهد به جای پرسیدن باز پاسخ مناسب را به او ارائه کنید مانند "من مداد می خواهم".لازمه انجام چنین فعالیتی شناخت شما از موقعیت ها و مواردی است که کودک می خواهد بدست آورد می باشد.
۲.نمونه دادن زبان مناسب: زمانی که با کودک در حال فعالیت می باشید زبان یا بیان منسب را برایش تداعی کنید و به صورت یک بازی برایشان نقش ایفا کنید.یعنی برای استفاده صحیح از کلمه "بله یا خیر" درخواست هایی برایش تداعی کنید و همراه او این کلمات را تمرین کنید.با این که گفتن این کلمات ساده به نظر می رسد اما کودکی که می تواند به جای جیغ کشیدن،گریه کردن،زدن،و پرتاب کردن از این کلمات بهره گیرد بسیار می توانند برای والدین خود جذاب باشند.
۳.استفاده از آغازگر جمله: به کودک برای ایجاد پاسخ های مناسب کمک کنید و عبارات آغازین پاسخ را به او یاد دهید.مانند زمانی که کودک چیزی را می خواهد به عبارت "من....میخواهم"اشاره کرده و با تکرار آن برایش در موقعیت های مختلف پاسخ صحیح را تقویت کنید.
۴.پیشنهاد انتخاب: به جای پرسیدن سوال گزینه های انتخابی را به او ارائه کنید به جای اینکه بگویید"____را می خواهی یا____را" مثلا بگویید"(اسم کودک)مداد می خواهد" و بعداً منتظر پاسخ کودک بمانید.
۵.عبارت "من نمیدانم"را تمرین کنید: سوالاتی از کودک بپرسید که مطمئن هستید جوابش را نمی داند و بعداً سریعا پاسخ "من نمیدانم"را به او ارائه دهید و این فعالیت را تمرین کنید.
۶.اجتناب از به کار بردن اسم کودک:در پایان جملات خود اسم کودک را نگویید مثلا "آفرین....."با این کار به کودک کمک می کنید کودک کل جمله را تقلید نکرده و به صورت هدفمند تری ای نوع کلمات را استفاده کند.حتی در سلام کردن هم نام کودک را به کار نبرید بهتر است فقط سلام و احوالپرسی ساده استفاده شود.
۷.تداعی به کمک شریک ارتباطی (شخص ثالث): با کمک گرفتن از دیگران یا همسالان کودک می توان سوالاتی را با آن ها مطرح کرد و بعداً از آنها پاسخ خواست و برای پاسخ صحیح جایزه به آن ها داد این کار در حضور تعداد بیشتر افراد نیز می توانید انجام دهید،بدین شکل که سوالی را از افراد حاضر بپرسید و پاسخ واحد دریافت کنید و جایزه بدهید این سوال را قبل از کودک برای دیگران مطرح کنید تا فرصت اکو برای کودک ایجاد نشود.مثلا از فرد اول بپرسید"برای ناهار چه چیزی می خوری؟"و او جواب دهد"برنج می خورم"بعد همین سوال و پاسخ را از فرد دوم بخواهید. بعد از چند مدل و تمرین اینچنین از کودک سوال کنید و منتظر پاسخ او باشید.
۸.پاسخ واقعی: در مقابل اکو کردن سوال توسط کودک می توانید پاسخ صحیح دهید.به این شکل که اگر مثلاً از کودک پرسیدید "آب می خواهی؟"و او این عبارت را تقلید کرد در پاسخ به او جواب صحیح ارائه دهید و مثلاً بگویید"نه من تشنه نیستم،من آب نمی خواهم.ولی به نظرم تو تشنه ای و آب می خواهی".
۹.اگر کودک از اکولالیا استفاده کرد: از فرصت اکو برای آموزش بهره برداری کنید.مثلا اگر کودک سوال شما یعنی"چه چیزی لازم داری؟"را تکرار کرد در پاسخ به او بگویید"من کمک لازم دارم"
۱۰.پاسخ صحیح را از قبل آموزش دهید: پاسخ درست به سوال را در قالب یک آموزش یا بازی به کودک بیاموزید و بعداً به آرامی پاسخ را کم رنگ کنید تا کودک بتواند به سوال خود انگیخته پاسخ دهد.مثلا "سلطان جنگل کیه؟پاسخ:شیر"بعد به آرامی هر بار که این سوال و پاسخ را ایجاد می کنید پاسخ را با صدای آرامتر و کم رنگ ایجاد کنید تا کودک قادر به پاسخگویی خود انگیخته و مستقل شود.
۱۱.بدنبال سر نخ های تحریک بیش از اندازه باشید: اغلب کودکان طیف اوتیسم زمانی که غرق در اضطراب،تحریکات حسی،بیماری و ترس می شوند از اکولالیا به عنوان ابزار خود تنظیمی و استراتژی آرام بخشی به خود استفاده می کنند.با شناسایی این موقعیت ها و مدیریت آن به کاهش هرچه بیشتر اکولالیا کمک کنید.
تهیه و تنظیم: ابوالفضل جبارتژاد کارشناس آسیب شناس گفتار و زبان
References:
-
-