اکولالیا چیست؟
. تکرار غیر قابل کنترل و سریع کلمات بیان شده توسط سایر افراد.
. تمایل به بیان مکانیکی و بی حس کلمات که دیگران گفته اند.
. تکرار سریع، غیر آگاهانه و بی اختیار کلمات و عباراتی که دیگران می گویند.
تعریف اکولالیا برای کودکان طیف اوتیسم می تواند تکرار یا اکو کردن صداها،کلمات،گفتار و عباراتی که دیگران گفته اند باشد و می توان آن را جز یکی از نشانه های مشهود طیف اوتیسم در نظر گرفت.افرادی که اکولالیا انجام می دهند شاید نتوانند منظور دیگران را متوجه شوند و یا با آن ها ارتباط برقرار کنند.
تعریف اکولالیا در تکامل معمول گفتار و زبان چیست؟
تکامل معمول و نرمال زبان شامل اکولالیا نیز می شود.برای اینکه کودکان یاد بگیرند صحبت کنند ابتدا یاد میگیرند آوا ها و صدا هایی که از دیگران می شنوند را تقلید کنند.آنگاه یک کودک با رشد و تکامل معمول گفتار و زبان شروع به استفاده از کلماتی می کند که تقلید کرده است و آن کلمات را برای تشکیل زنجیره ای کلمات و عبارات به کار می برد و بدین صورت عبارات جدیدی تولید می کند.
اکولالیا یک مسیر نرمال برای کودک در راستای یادگیری یک زبان است.می توان گفت همه کودکان از این راه برای یادگیری بهره میبرند.تا به حال متوجه شده اید که بعضی کودکان کلماتی به کار میبرند که بالاتر از سطح تکامل زبانشان است و موجب شگفتی ما می شوند؟!این همان استفاده از اکولالیا در مسیر یادگیری است.آن ها شنیده اند که یک نفر کلماتی را به کار برده و از او تقلید کرده اند،چه بسا این کلمات در موقعیتی ایراد شنده اند که برای کودک هیجان انگیز بوده است.این روش یادگیری زبان و گفتار را گشتالت می گویند به معنی کل.یعنی ما زبان و گفتار را به صورت قطعات بزرگتری یاد می گیریم یا از کل به جز در مسیر یادگیری حرکت می کنیم نه این که صدا های منفرد گفتاری را کسب کرده بعداً آنها را با هم ترکیب کنیم!حتی در مورد عبارات و جملات نیز همین قاعده صادق است یعنی کودکان عبارات را به صورت کل دریافت کرده و یاد میگیرند نه به صورت کلمات منفردی که بعداً آن هارا ترکیب کنند.
کودکان با رشد و تکامل نرمال گفتار و زبان تا حدود ۲.۵ سالگی از اکولالیا برای یادگیری زبان بهره میبرند.سابقا تصور بر این بود که اکولالیا رفتاری است که در کودکان طیف اوتیسم حذف می شود.اما اکنون می دانیم که آن ها از اکولالیا برای برقراری ارتباط و درک زبان بهره می جویند.
به هر حال اکولالیا یک قدم مثبت از سوی کودکان در راستای یادگیری و درک زبان است.برای کاهش اکولالیا کودکان طیف اوتیسم که بعد از سن معمول ۲.۵ سال نیز از اکولالیا استفاده می کنند می توان روش های آسان تر و بهتری برای یادگیری زبان و درک آن به این کودکان آموخت.
تعریف اکولالیا در کودکان طیف اوتیسم
کودکان طیف اوتیسم گاها از زبان و کاهی از زبان پیچیده بهره میبرند بدین معنی که زبان آنها می تواند شنیده هایشان از تلویزیون،والدین،معلم،درمانگر یا حتی مطالبی که می بینند یا در کتاب می خوانند باشد.این زبان اغلب دارای کلمات،تون و لحن یکسانی است.
کودکان طیف اوتیسم از اکولالیا برای اهداف مختلفی استفاده می کنند:
.برخی از این کودکان برای تخلیه برونداد های حسی از اکولالیا استفاده می کنند و برای آرام کردن نیاز های حسی خود استفاده می کنند یا برای نمایش دادن این که نیاز حسی خاصی پیدا کرده اند و نیاز به برآورده کردن آن دارند.
.برخی دیگر برای برقراری ارتباط از اکولالیا بهره میگیرند بخصوص زمانی که زبان برایشان به حدی پیچیده می شود که نمی توانند برای بیان افکار خود و گفتار بدیعشان از زبان استفاده کنند.به عنوان مثال کودک به جای بیان خود انگیخته "سلام" عبارت معلم خود یعنی"بگو سلام"را با همان لحن،تون صدا و پروسودی بیان می کنند.
.به علاوه برخی کودکان از اکولالیا به عنوان"self-talk" یا همان با خود حرف زدن استفاده می کنند تا کلمات را برای زمان های سخت و فشار به آن ها بدهد.این عبارات می توانند از والدین،تلوزیون،خواهر و برادر،درمانگر و یا معلمشان شنیده شده باشند.
اکولالیا همزمان در مقابل تأخیری
دو نوع اکولالیا وجود دارد.یکی اکولالیا همزمان یا بسیار سریع بعد از بیان کلمات توسط یک نفر.مثلا به گفته شود"سیب می خواهی یا هلو"و او همان عبارت را عیناً تکرار کند.این مسئله نشان دهنده ضعف در زبان بدیع و خود انگیخته کودک است و احتمالا منظور او از این اکولالیا درخواست هردو است و این ضعف باعث می شود نتواند بگوید"هر دو را می خواهم"یا "میشه هر دوتاشو بدی؟".
نوع دیگر اکولالیا تکرار با تاخیر بعد از بیان عبارات خاصی توسط دیگران است.مثلا کودک کارتونی را مشاهده میکنید و بعد از اتمام آن شروع به گفتن عبارت خاصی از کارتون می کند یا در پاسخ به سوالات یا شرایط خاص همان جمله را هرچند بی هدف و بی معنی تکرار می کند.گاها کودکان عبارات را به عنوان"self-talk"استفاده می کنند.برخی این توان را دارند که جملات بسیار طولانی و حتی سختی را با همان لحن،تون و فرکانس صدا تکرار کنند.
اکولالیا کاربردی در مقابل غیر کاربردی
اکولالیا می تواند زبان کاربردی یا غیر کاربردی و بی ارتباط به زبان باشد.
اکولالیا غیر کاربردی می تواند تکرار کلمات یا صدا های بی معنی باشد که به صورت منطقی کنار هم ردیف شده اند و باعث گمراهی می شوند و به شکلی دیده می شوند که انگار کودک می خواهد ارتباط برقرار کند.برخی کودکان از اکولالیا غیر کاربردی به عنوان استراتژی آرام کننده بهره می برند.
در سمت دیگر اکولالیا کاربردی قرار می گیرد که در آن کودک طیف اوتیسم برای برقراری ارتباط از یک عبارت حفظ شده استفاده می کند.مثلا یک معلم به کودک عبارتی برای مواجهه با افراد جدید می آموزد مانند"سلام من... هستم اسم شما چیست" و او این عبارت را در هر موقعیتی همین جمله حفظ شده را به کار می برد به جای این که گفتار خود انگیخته ای ایجاد کند و عبارات جدیدی ارائه دهد.
تهیه و تنظیم: ابوالفضل جبارنژاد کارشناس آسیب شناس گفتار و زبان
Refrences: