برنامه های روانشناس مرکز
روانشناسان با توجه به آموزشها و تخصصهایی که در زمینه های مختلف فرا میگیرند، مسئولیتهای مختلفی را میتوانند بر عهده بگیرند که این امر نیز با توجه به ماهیت سازمان و خدمات مورد نیاز در آن تعیین میشود. با توجه به نیازسنجی موجود در چارت سازمانی مرکز جامع اوتیسم دانشگاه علوم پزشکی تبریز، خدمات و مسئولیتهای روانشناس مرکز را میتوان به حیطههای زیر تقسیم بندی کرد:
*اجرای آزمونهای غربالگری: روانشناس مرکز مسئولیت اجرای آزمونهای روانی برای غربالگری و تشخیص اختلالات طیف اوتیسم را به عهده دارد؛ به صورت کلی بعد از مراجعه والدین و تشکیل پرونده برای کودک، آزمونهای ام- چات (M-Chat) و اِیاِسکیو (ASQ) از آنها گرفته میشود؛ این دو آزمون برای غربالگری و تعیین پروفایل تکاملی کودک مبتلا به اختلال اوتیسم استفاده میشوند.
* انجام آزمون های تشخیصی: آزمون های تشخیصی اصلی که توسط روانشناس دوره دیده انجام می گردد عبارت اند از: ADI-R و َADOS. روانشناس همچنین بنا به مورد آزمون های هوشی و سایر آزمون هایی را که در جهت تکمیل ارزیابی جامع عملکرد لازم است انجام می دهد.
* انجام مصاحبه بالینی: انجام مصاحبه بالینی با هدف بررسی پیشینه خانوادگی و سیر و پیش آگهی اختلال اوتیسم در کودک صورت میگیرد. این مصاحبه با گرفتن تاریخچه و نحوه پیدایش اختلال و همچنین اجرای آزمونهای معرفی شده، موجب سازماندهی بهتر کودک و اختلال او میشود.
- کمک در فرایند تشخیص افتراقی در جریان ویزیت های تیمی
- همکاری در ارزیابی جامع نقاط قوت و ضعف کودک٬ خانواده و شبکه اجتماعی
- مشارکت در طراحی برنامه درمانی کوتاه مدت و اجرای بخش های مرتبط با روانشناسی
- مشارکت در طراحی پیشنهادات برای برنامه درمانی میان مدت
- هماهنگی و برگزاری جلسات آموزش والدین: یکی دیگر از مسئولیتهای روانشناس در مرکز، انجام هماهنگیهای لازم و برگزاری جلسات آموزش والدین میباشد؛ با توجه به این موضوع که اکثر درمانهای موجود برای اختلالات طیف اوتیسم متمرکز بر خود کودک هستند، همواره جای خالی آموزش به والدین برای شناخت بهتر اختلال و چگونگی برخورد با مشکلات این کودکان، احساس میشود؛ نکته ای که مرکز جامع اوتیسم دانشگاه علوم پزشکی تبریز به اهمیت آن واقف بوده و در همین راستا سلسله جلساتی را در این زمینه برگزار میکند.
- تهیه پمفلت های آموزشی: یکی از خدماتی که مرکز جامع اوتیسم دانشگاه علوم پزشکی تبریز ارائه میکند، تهیه پمفلت های (بروشور) آموزشی است که هر کدام از پرسنل، با توجه به نقش خود در این مرکز به تنظیم آن میپردازند؛ در همین راستا روانشناس مرکز نیز با توجه به حیطه تخصصی خود مثل آموزش والدین مطالب مفید و کاربردی را به صورت پمفلت تنظیم و به مخاطبان خود ارائه میکند.
- هماهنگی و برگزاری جلسات ویزیت تیمی و گراند راند: با توجه به اینکه اختلالات طیف اوتیسم، علائم و نشانه های متعددی دارند و با سایر اختلالات کودکی نیز همپوشانی دارند، احتمال اینکه متخصصان در زمینه تشخیص قطعی این اختلال با مشکل مواجه شوند، بالا میرود؛ به همین دلیل برگزاری جلسات ویزیت تیمی و گرندراند ضروری است. در این جلسات که با شرکت روانپزشک، روانشناس، کاردرمانگر٬ گفتار درمانگر و متخصص کودکان تشکیل میشود، اعضا با توجه به حیطه تخصصی خود به تبادل نظر میپردازند تا به تشخیص صحیح دست پیدا کنند.
- ارتباط فعال با درمانگران خارج از مرکز برای تبادل نظر درباره ی فرآیند اجرای درمان های خارج از مرکز
- مشارکت در ارزیابی های دوره ای تیمی و ارائه ی بازخورد به سایر همکاران در مورد سیر درمان و مشکلات موجود
- برقراری ارتباط با مراجع حمایتی در جهت کسب حمایت های اجتماعی لازم برای کودکان
- مشارکت در اجرای برنامه های آموزشی برای گروه های هدف (از جمله پرسنل مرکز)
- کمک در طراحی و اجرای برنامه های تحقیقاتی مرکز
- انجام برنامه های درمانی مطابق با وظایف محوله
* ارائه مشاوره های فردی و خانوادگی: با توجه به این امر که والدین و خانوادههای دارای فرزند اوتیستیک، در زمینه های مختلف و زندگی روزمره خود با مشکلات متعددی روبرو هستند، امکان دارد که این فشارها، سایر حوزه های زندگی از جمله روابط زناشویی و خانوادگی آنها را نیز تحت تاثیر خود قرار دهد. در موارد اینچنینی نیز روانشناس مرکز با ارائه خدمات و مشاوره های روانشناختی، میتواند به آنها کمک نماید.
* بازی درمانی
* شرکت در برنامه های آموزش مهارت های اجتماعی
* رفتاردرمانی