تماس چشمی
از تماس چشمی استفاده می شود تا:
- معلوم کنید با چه کسی دارید حرف می زنید.
- برچیزی که جدی گرفته اید تأکید کنید.
- نشان دهید که وقتی می گویید نه یعنی نه.
- نشان دهید که شما متوجه میشوید که فرد مقابل به شما گوش نمی دهد.
- نشان دهید که متوجه کاری که فرد مقابل کرده است - یا میخواهد بکند - شده اید - چیزی که می تواند باعث اصلاح رفتار او شود.
- نشان دهید که قابل اعتماد هستید اگر به هنگام انکار دزدیدن چیزی تماس چشمی خود را حفظ کنید، بیشتر احتمال دارد که حرف شما را باور کنند. پایین انداختن نگاه دلالت بر گناهکاری است.
- نشان دهید بی رغبت هستید با برقرار نکردن ارتباط چشمی و نادیده گرفتن مؤثر فرد مقابل نشان دهید از ظاهر کسی خوشتان نمی آید - اگر چیزی در فرد مقابل برایتان خوشایند نباشد سعی کنید نگاه تان را بیش از حد معمول از او برگردانید.
زل زدن بی وقفه پرخاشگرانه است یا بیانگر این نکته است که کودک مهارتهای اجتماعی کمی دارد .به ندرت نگاه کردن در چشم کسی مشخصه ی انفعال یا کمرویی کودکی عصبی است. البته ممکن است موذیانه هم به نظر برسد، گویی آن کودک در حال پنهان کردن چیزی است. معمولاً وقتی کودکان رو در رو هستند نگاه هایشان اغلب هر یک دو ثانیه منحرف میشود. اگر کودکی در حال فکر کردن عمیق یا به خاطر آوردن چیزی باشد. مدت این وقعه ها بیشتر می شود.
معمولاً نداشتن تماس چشمی ممکن است به معنای این باشد که کودک افسرده است. اگر کسی در کلاس شما به ندرت یا هرگز تماس چشمی برقرار نمیکند این احتمال را در نظر داشته باشید که آن کودک ممکن است به کمک نیاز داشته باشد.
به کودکان توضیح دهید که وقتی دارند به کسی گوش میدهند چشمهای آنها نیز می تواند هیجانهای آنها را نشان دهد. اگر کودکان کسی را دوست نداشته باشند، یا حتی از او متنفر باشند، در چشم هایشان معلوم می شود. از کودکان بخواهید تا برای نشان دادن هیجانهایی مانند تنفر خشم غم و عشق از چشم ها و ماهیچه های اطراف مان استفاده کنند. فقط حرکات ظریف ماهیچه های اطراف چشم ها میتواند حرف های زیادی درباره ی چشم های احساسی که یک فرد دارد بزند. اگر کودکان اجازه دهند ماهیچه های دیگر صورت هیجان هایشان را نشان دهند، این هیجان ها کاملاً آشکار خواهند شد.
صورت گویاترین قسمت بدن است و علاوه بر آن میتواند بیانگر هیجان های ملموسی باشد مانند شادی، غم خشم و هیجانهای ظریف تر مانند شک ،نگرانی نا امیدی شعف و شرمندگی.
فعالیت ۱
یکی از برنامه های مستر بین را در کلاس به نمایش بگذارید از کودکان بخواهید تا یادداشت بردارند که چگونه رووان آتکینسن با مهارت می تواند منظور و احساسات خود را عمدتاً با حالت های چهره و با کمی کمک از بقیه اندام هایش منتقل کند.
فعالیت ۲
از کودکان بخواهید تا صورتهایی با انواع هیجانها مانند ترس خشم ،غم شادی حسادت و لذت را بکشند.
کودکان باید قبل از رفتن به تمرین بعدی هیجان برای تمرین هر نوع ابراز هیجان وقت کافی بگذارند. می توانند ابراز هیجان های خود را در آیینه وارسی کنند.
از کودکان بخواهید تا انتقال درست پیامهای چهره را در خانه جلوی آیینه تمرین و سعی کنند هنگامی که با دیگران درباره ی احساساتشان صحبت میکنند آنها را بهتر ابراز کنند.
فعالیت ۳
یک بازی بسازید که در آن یک داوطلب مخفیانه یک هیجان را به صورت غیر کلامی و فقط با استفاده از عضلات صورت نمایش میدهد.
بقیه کودکان باید حدس بزنند که آن هیجان چیست اگر کودکان به کمک بیشتری نیاز داشته باشند جمله های متنوعی را روی تخته بنویسید و از کلاس بخواهید تا حدس بزنند کدام جمله آنچه را برای داوطلب اتفاق افتاده است توصیف میکند.
پیشنهادها عبارت اند از:
همین الآن شما هدیه ای گرفتید که همیشه میخواستید داشته باشید.
) شعف چشم های گشاد دهن باز و لبخند زدن در حالتی آرام (
همین الآن عنکبوت بزرگی دیدید.
) ترس چشمهای زل زده دهان باز لبهای آویزان ماهیچه های منقبض صورت(
همین الآن به شما خبر دادند که خوکچه هندیتان مرده است.
(غم چشمهای غصه دار، پلک زدن به آرامی و بسته ماندن برای مدت زمانی بیش از زمان عادی لبهای
آویزان ماهیچه های آویزان صورت (
همین الآن می بینید دختر پسری که چشم شما را گرفته به طرفتان می آید.
) شرمندگی خجالت نگاه کردن مکرر به زمین گاز گرفتن لب ها چرخاندن سر به سمت دیگر انگار که میخواهید صورت خود را از او مخفی کنید (
تهیه و تنظیم:
زهرا یوسفی- کاردرمانگر مرکز اوتیسم
منبع: پرورش مهارت های اجتماعی، هیجانی و رفتاری کودکان
نویسنده : ماریانا کسوتی
#تماس_چشمی
#ارتباط_چشمی
#آموزش_مهارت_اجتماعی
#اختلال_طیف_اوتیسم
#اوتیسم
#مرکز_جامع_اوتیسم
#مرکز_اوتیسم_تبریز
#طیف_اوتیسم