احساسات و تکامل طبیعی(قسمت دوم)
*پاسخدهی و تعامل با دیگران:
کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم از سنین پائین غالبا توجه کمتری به رفتار و چهره ی احساسی دیگران نشان می دهند.
آن ها تمایل ندارند که اشیای جالب را به دیگران نشان دهند، یا به اشیای جالبی که دیگران به آن ها نشان می دهند، توجه کنند. این قضیه "توجه مشترک" نام دارد و کمبود آن یکی از نشانه های اولیه ی هشدار دهنده ی اختلال طیف اوتیسم می باشد. کودکان پیش دبستانیِ مبتلا به اختلال طیف اوتیسم همچنان در توجه مشترک مشکل دارند و عموما از کلمات برای جلب توجه کسی استفاده نمی کنند.
کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم همچنین در استفاده از احساسات برای مدیریت تعاملات اجتماعی مشکل دارند. آن ها ممکن است دغدغه ی کمتری درباره دیگران و توانایی کمتری برای آرام کرن دیگران یا به اشتراک گذاشتن احساساتشان نشان دهند. آن ها ممکن است برداشت اشتباهی از موقعیت ها بکنند و احساسات نامرتبطی را بروز دهند؛ مثلا یک کودک مبتلا به اختلال طیف اوتیسم ممکن است نتواند برادر خود را که زمین خورده آرام کند یا ممکن است بخندد چون تشخیص نداده که کودک آسیب دیده است.
*ترغیب تکامل احساسات در کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم:
شما می توانید از تعاملات روزمره برای کمک به کودکتان در یادگیری احساسات و بهبود توانایی اش در ابراز و پاسخ به آن ها، استفاده کنید.
چند ایده در زیر وجود دارد:
-احساسات را در زمینه های طبیعی برچسب گذاری کنید:
وقتی دارید همراهِ کودکتان کتابی می خوانید، فیلمی می بینید یا به دیدن دوستانتان رفته اید؛ می توانید احساسات را به او نشان دهید: نگاه کن، سالی داره لبخند می زنه. اون خوشحاله.
-پاسخگو باشید:
به احساسات کودکتان با کلام پاسخ دهید، مثلا: تو داری لبخند می زنی. تو باید خوشحال باشی. یا می توانید احساسات خودتان را بیان کنید: من خیلی هیجان زده ام. بزن قدش!
-توجه کودکتان را جلب کنید:
اگر دارید با کودک خود صحبت می کنید و پاسخی از او نمی گیرید، دوباره صحبت کنید. ممکن است مجبور باشید این کار را به صورتی اغراق آمیز انجام دهید تا توجه او جلب شود.
-نگاه کردن و تماس چشمی را ترغیب کنید:
می توانید این کار را با پیوستن به هر فعالیتی که او در حال انجامش است، انجام دهید؛ یا می توانید هنگامی که کودکتان چیزی می خواهد، ابتدا منتظر بمانید که به شما نگاه کند و سپس آن شیء را به او بدهید. از یک صدای واضح با ابراز های زیاد برای جلب توجه او استفاده کنید.
توجه کودکتان را به افرا دیگر جلب کنید؛ مثلا از فرد دیگری بخواهید از کودکتان بپرسد چه درخواستی دارد؛ یا توجه کودکتان را به فرد دیگری که در حال صحبت است جلب کنید.
همچنین می توانید از ابزارهایی مانند کارت های احساسات که تصاویر چهره را نشان می دهند؛ برای آموزش احساسات پایه استفاده کنید.
منبع: raisingchildren.net.au
تهیه و تنظیم مطلب: رها شاهرخی
گفتاردرمانگر مرکز جامع اوتیسم دانشگاه علوم پزشکی تبریز