مداخلاتی برای بهبود ارتباط ( قسمت آخر )
در بخش قبلی، درباره ی روش های موسوم به AAC صحبت کردیم. در ادامه :
2) سیستم ارتباطی مبادله ی تصویر، PECS
با آموزش درخواستِ تک کلمات از طریق مبادله ی تصویر(بعنوان یک شیء) است که سپس به سمت ساختن جمله پیش می رود. PECS نیز مانند رویکرد های آموزش محیطی، آغازگری کودک را برای رفتارهای ارتباطی دخیل می کند، به این دلیل که نیازمند این است که کودک مبادله را با دادن عکس به یک بزرگسال برای به دست آوردن شیء درخواستی، آغاز کند. برای افزایش خودانگیز بودن درخواست ها، باید از سرنخ های کلامی مستقیمی مانند "چه می خواهی؟" اجتناب شود. به محض اینکه یک تقویت کننده ی قوی شناسایی شد، از کودک می خواهیم که کارت تصویر شیء درخواستی را با فرد آموزش دهنده مبادله کند. بهتر است که دو آموزش دهنده استفاده شوند که یکی از آن ها کودک را در مبادله ی تصویر-زمانی که به آیتم تقویت کننده می رسد- راهنمایی کند. خودانگیز شدن و تعمیم مبادلات تصویر از این طرق هستند:
*افزایش تدریجی فاصله بین کودک و تصاویر
*استفاده از این سیستم در محیط های متفاوت
*دخیل کردن افراد متفاوت
*تمرکز بر تقویت کننده های مختلف
شارلوپ، کریسی، کارپنتر، له بلانک و کِلِت، یک مطالعه را برای آزمایش استفاده از PECS برای سه کودک ASD سنین پیش دبستانی و آثار آن روی تکامل گفتار ترتیب دادند.
نتایج این مطالعه نشان داد که همه ی کوکانی که از PECS استفاده کرده اند، افزایش استفاده از گفتار را نشان دادند. تینکانی آموزش های اشاره و PECS را مقایسه کرد و دریافت که هردوی آن ها درخواست کردن مستقل را افزایش می دهند، ولی آموزش زبان اشاره درصد بالاتری از صداسازی ها را ایجاد کرد؛ و البته به این موضوع هم اشاره کرد که توانایی کودک در تقلید های حرکتی هم روی نتیجه موثر بود.
3) AAC، پشتیبانی(حمایت) شده
یکسری شواهد محدودی وجود دارد که افراد مبتلا به اوتیسمی که صحبت نمی کنند، ممکن است از وسایل کمکی با "تکنولوژی بالا" نیز سود ببرند. دو فرد مبتلا به اوتیسم از شرکت کننده های مطالعه یِ رامسکی و سِوکیک بودند که با استفاده از زبان گفتاری و یک وسیله ی ارتباطی به نام VOCA، ابراز(اکسپرشن) بیشتری نشان دادند. طول دوره ی تحقیقات دو سال بود که در آن روش های آموزش طبیعی گرا برای آموزش استفاده از دستگاه، به کار گرفته شدند. در مطالعه ای دیگر، این رویکرد همچنین منجر به افزایش استفاده از رفتارهای ارتباطی برای درخواست اشیاء، پاسخ به سوالات و اظهار نظر در کودکان مبتلا به اوتیسم شد. همچنین case study یک کودک مبتلا به اوتیسم توسط لایت، رابرتز، دی مارکو و گرینر، گزارش کرد که وقتی VOCA یکی از اجزای سیستم ارتباطی جامع بوده است، نتایجِ زبانیِ مثبتی حاصل شده است. اعضای دیگر شامل ژستها، گفتار طبیعی و کتاب ارتباطی بود. الیو نشان داد که سه کودکِ ASD زمانی یاد گرفتند از VOCA برای درخواست اشیاء استفاده کنند که از رویکرد های آموزش محیطی استفاده شد. برنارد اپتیز، سریران و اسپاون، از یک مشاهده گر گفتاریِ IBM برای افزایش تقلید گفتاری در کودکان مبتلا به اوتیسم استفاده کردند. شین و ویس کپ یک سیستم زبانیِ دیداری و جامع را برای آموزش به کودکان ASD مطرح کردند که شامل تصایر، نمادها و ویدیوکلیپ هایی ست که در دستگاه های الکترونیکی ارائه می شوند. این برنامه در تامین شیوه های غیرگفتاری برای ابراز و همچنین حمایت از درک گفتار و مهارت های سازماندهی، کمک کننده بوده است. با این وجود، گزارش های اولیه ی محدودی وجود دارند که تضمین کننده ی این روش ها باشند.
منبع:
تهیه و تنظیم مطلب : رها شاهرخی
گفتار درمانگر مرکز جامع اوتیسم دانشگاه علوم پزشکی تبریز