برقراری ارتباط با کودک مبتلا به اختلال اوتیسم
ده راهکار برای برقراری ارتباطی بهتر با کودکان مبتلا به اختلال اوتیسم :
1- خود را همسطح کودک قرار دهید :
بنشینید، خم شوید، زانو بزنید یا هر کاری را که برای همسطح شدن صورت شما با سطح چشمی کودک نیاز است، انجام دهید.
2- ابراز توجه :
به کودک نزدیک شوید. برخی از کودکان با اندکی فاصله از آنها، بخوبی پاسخ نمیدهند.
در میدان دید کودک قرار گیرید. اگر کودک رو برگرداند، میتوان از او خواست که دوباره شما را نگاه کند.
خود را شاداب نشان دهید. بیانات چهره، اشارات و حرکات بدنی اغراق آمیز میتوانند مفید باشند. همچنین تلاش کنید که حجم، سرعت و آهنگ صدای خود را تغییر دهید.
از نشانه های دیداری استفاده کنید. شی یا تصویری از چیزی را که درباره آن صحبت میکنید، در محدوده بینایی کودک نگهدارید.
3- کودک را برای کاری که میخواهید انجام دهید آماده کنید.
از یک راهنمایی کلامی برای آماده سازی کودک استفاده کنید. سعی کنید از نام دانش آموز یا عباراتی مانند زیر بهره گیرید :
نگاه کن، گوش کن، تماشا کن، اوه اوه، بسیار خب، آماده باش...
در صورت عدم اطمینان از جلب توجه کودک، از اشارات بدنی همراه با راهنماییهای کلامی استفاده کنید.
4- از اشارات و زبان بدنی معنادار استفاده کنید.
اغراق در حرکات را مدنظر داشته باشید. حرکات وسیعتر از حالت عادی، به جلب توجه کودک کمک میکند.
از اشارات و حرکات بدنی به صورت آرام و مشخص استفاده کنید. درنگ کنید تا یک اثر نمایشی ایجاد شود. حین تکان دادن سر، زمان آن را بیشتر کنید. در هنگام شکلک درآوردن، آن حالت را برای زمان بیشتری نگهدارید. اگر به چیزی اشاره میکنید، بر آن تامل و وضعیت خود را حفظ کنید.
به خاطر داشته باشید که ارتباط، فقط گفتار نیست. دستها، صورت و بدن، ابزار ارتباطی مهم تلقی می شوند.
5- از حمایتهای دیداری حین ارتباط بهره گیرید.
به خاطر داشته باشید که حمایتهای دیداری به تصاویر محدود نمی شوند. تصاویر، تنها بخشی از ابزار دیداری می باشند. بدن شما نیز ابزار دیداری است.
اشیا، افراد، تلویزیون، پیامهای کتبی، تقویم و هر چیز دیگر می توانند ابزار دیداری باشند.
6- به آرامی و شفاف صحبت کنید.
زیرلب گویی، تُپُق زدن، فراموش کردن و ذکر بدون ترتیب اطلاعات، حین صحبت شایع می باشند. کودکان با مشکلات ارتباطی نمی توانند معنا و مفهوم چنین جملاتی را درک کنند.
7- از کلامهای اضافی خودداری کنید.
صحبت بیشتر، بهتر نخواهد بود. کمتر صحبت کردن چیزی است که گاهی به فرد کمک می کند. بیانات یک کلمه ای و عبارات کوتاه اغلب موثرتر از جملات طولانی می باشند.
8- زمان انتظار را در تعاملات خود منظور کنید.
بسیاری از کودکان در پردازش ذهنی نحوه ارائه پاسخ، دچار تاخیر می باشند که همانند روشن کردن یک کامپیوتر تا نمایان شدن صفحه اصلی آن می باشد.
پس از ارائه سوال، تا پنج یا ده یا بیست بشمارید. میزان تاخیر کودک در ارائه پاسخ را ثبت کنید.
مشتاقانه منتظر بمانید. به کودک نگاه کنید و به دنبال پاسخ او باشید گویی که منتظر هستید.
ارتباط چشمی خود را با کودک حین انتظار، حفظ کنید.
9- در صورت لزوم، کودک را در ارائه پاسخ راهنمایی کنید.
راهنمایی جسمانی و کلامی :
شی ای را حرکت دهید.
به مکانی اشاره کنید که او می بایست به آن نگاه کند.
سر او را اندکی بچرخانید.
دست یا بازوی او را به آرامی حرکت دهید.
حرف یا صدای اول پاسخی را که کودک میبایست ارائه دهد ادا کنید.
جمله ایی را آغاز کنید و اندکی منتظر بمانید تا کودک جای خالی را پر کند.
10- آنقدر به تعامل ادامه دهید تا به پاسخ مطلوب دست یابید.
تهیه و تنظیم از:
یکی از مادران مراجع مرکز جامع اوتیسم دانشگاه علوم پزشکی تبریز