۵ قاعده در گفتاردرمانی در کودکان مبتلا به اوتیسم - بخش اول
مقدمه:
همانطور که می دانید نیازها و نقاط قوت ارتباطیِ هر کودک مبتلا به اوتیسم با کودک دیگر مبتلا به اوتیسم متفاوت است. به همین علت، یافتن روش واحدی از گفتاردرمانی که برای همه ی این کودکان مناسب باشد و جواب بدهد، ناممکن است؛ پس به جای این کار، من پنج نکته را به شما خواهم گفت که می توانید پس از انتخاب اهداف مداخله، از آن ها بهره گیرید.
۱ ) یک ارتباط خودانگیز و کاربردی برقرار کنید:
اولین هدف ما در رابطه با هر کودک مبتلا به طیف اوتیسم این است که مطمئن شویم وی خواهد توانست به صورت عملکردی و خودانگیز ارتباط برقرار کند، که به این معنی ست که کودک باید بتواند نیازها و خواسته های اساسی و پایه ای خود را بدون کمک یک فرد بزرگسال، انتقال دهد. باید دقت داشته باشیم که این ارتباط لزوما برای همه ی مراجعان، با گفتار، به وجود نخواهد آمد و گاهی ما باید از روش های AAC (روش های ارتباطی مکمل و جایگزین) و PECS (سیستم ارتباطی مبادله تصویر) برای ایجاد ارتباط استفاده کنیم.
کمک کردن به کودکان در جهت به کار گرفتن خود انگیز زبان:
کودکان مبتلا به اوتیسم اغلب در استفاده ی خودانگیز از زبان، مشکل دارند. آن ها ممکن است در پاسخ به سوال یا سایر موقعیت هایی که از آن ها سوال می شود، صحبت کنند اما وقتی نیازی دارند و یا از چیزی ناراحت هستند، صحبت نمی کنند. برای این کودکان، مهم است که روی محو کردن میزان سرنخ هایی که برای گرفتن یک جواب فوری به این افراد می دهیم، کار کنیم. به این صورت که در ابتدا ممکن است شما دقیقا به کودک بگویید که باید در یک موقعیت خاص، چه حرفی بزند. در مرحله ی بعد، به جای آن می گویید "از کلماتت استفاده کن". در مرحله ی بعدتر، می توانیم از یک سرنخ دیداری، مثلا یک تصویر، استفاده کنیم که روی آن نوشته "از کلماتت استفاده کن" و یا تصویری از یک فرد که در حال صحبت کردن باشد.
یک روش دیگر در این باره این است که ما ابتدا از آموزش درخواست های ابتدایی به کودک، که برای وی برانگیزاننده هستند، شروع کنیم و سپس به سراغ جنبه های دیگر مانند پرسش، سلام احوالپرسی و ... برویم.
۲) روزانه آموزش های اجتماعی را در زمینه های مختلف، اجرا کنید:
نکته ی بعدی درباره ی کودکان مبتلا به اوتیسم این است که تمام آن ها به درجاتی از آموزش اجتماعی نیاز دارند. این افراد در درک اینکه چه رفتاری در محیط های مختلف توسط جامعه پذیرفته می شود، نقص دارند بنابراین در به کارگیری این رفتارها مشکل دارند و از آنجایی که مدرسه نیز یک موقعیت اجتماعی بزرگ محسوب می شود، این مسئله می تواند محیط های یادگیری را برای آن ها دشوار سازد.
آموزش مستقیم رفتارهای مورد قبول اجتماعی:
مهم است که به هر کودک آموزش دهیم که در موقعیت های مختلف، چه رفتاری قابل قبول است. این برنامه شامل آموزش نحوه ی حضور، گوش دادن، صحبت کردن و رفتار کردن است. در کودکانی با سنین پائین تر، ما مهارت های اساسی و پایه ای مانند گوش دادن به معلم، پاسخ دادن به سوالات و دنبال کردن دستورالعمل را مورد نظر قرار می دهیم. برای کودکانی با سنین بالاتر، می توانیم آموزش خود را در مواردی مانند مکالمه ی گروهی و این که چگونه یک دوست خوب باشد، ارائه دهیم. در قسمت پایین، چند راهکار ثابت شده و موثر برای این آموزش آورده شده است :
* حمایت های دیداری:
یادآورهای دیداری که در محیط قرار داده شده و یا توسط والدین ارائه می شوند که انتظارات محیطی را به کودک یادآوری کنند.
* داستان های اجتماعی:
کتاب هایی که برای آموزش رفتار مورد انتظار در موقعیت خاص به کودک طراحی شده اند.
* الگوسازی از طریق ویدیو:
دانش آموز ویدیو هایی را که در آن رفتار مورد انتظار ارائه می شود، نگاه می کند.
... این مطلب ادامه دارد ...
منبع:
برگرفته از سایت Slp Solution
تهیه و تنظیم:
رها شاهرخی - گفتاردرمانگر مرکز جامع اوتیسم دانشگاه علوم پزشکی تبریز