چگونه کودک خود را به آرایشگاه ببرم ؟
افراد مبتلا به اختلال طیف اوتیسم معمولا مشکلات حسی مختلفی دارند که باعث می شود انجام فعالیت های روزمره از قبیل آرایشگاه رفتن برای وی استرس زا باشد. برای اینکه بتوانیم این مشکل را حل کنیم، باید ابتدا دلیل این استرس را بدانیم:
1) مشکلات حسی
لمس: بسیاری از این کودکان در حس لمس خود دچار مشکل هستند و بنابراین فعالیت هایی که در اصلاح مو برای ما حسی عادی به همراه دارد(مثلا تماس قیچی با مو، تماس پیشبند با گردن و شانه، پاشیدن آب روی موهای کودک در حین اصلاح آن ها)، می تواند برای آن ها دردناک باشد.
سر و صدا: خیلی از این کودکان در محیط های پرسروصدا دچار اضطراب می شوند، و همان طور که می دانیم، آرایشگاه به علت حضور مشتریان، استفاده ازوسایلی نظیر سشوار و... محیطی پرسروصدا می باشد.
بو: بوهای تند برخی از لوازم آرایشی بهداشتی می تواند برای این کودکان بسیار ناخوشایند باشد.
محرک های بینایی: بیشتر آرایشگاه ها از لامپ های قوی و پرنور استفاده می کنند که انعکاس نورها در آیینه های متعدد این مکان، باعث برآشفتگی این کودکان می شود.
2) عدم امکان پیش بینی کودک از آنچه در آرایشگاه برای وی اتفاق خواهد افتاد، موجب استرس وی می شود.
3) حضور یک فرد غریبه با قیچی در یک محیط ناآشنا می تواند برای این کودکان اضطراب آور باشد.
4) برخی از این کودکان درک نمی کنند که چرا به اصلاح مو نیاز دارند و در نتیجه تمایلی از خود نشان نمی دهند.
5) برخی از این کودکان که قبلا به آرایشگاه مراجعه کرده اند، ممکن است قبلا تجربه ی بدی در این زمینه داشته باشند و بنابراین حتی آوردن اسم این مکان، باعث ایجاد اضطراب در آن ها می شود.
راهکار های پیشنهادی جهت کاهش اضطراب کودکان و مراجعه ی بی دردسر آن ها به آرایشگاه:
1) یک ویدیو از افرادی که در حال کوتاه کردن موهایشان هستند، به کودک نشان می دهیم که می تواند شامل این سه بخش باشد: فرآیند کوتاه کردن موها، ترک کردن آرایشگاه پس از انجام فرآیند اصلاح و در نهایت برگشتن به خانه
2) بازی برای شبیه سازی محیط: در نقش آرایشگر ظاهر می شوید و اعمال آرایشگر را روی کودک انجام دهید.
3) از کودک بخواهید با استفاده از قیچی اسباب بازی و در تقلید از ما، کاغذ های باطله را ببرد(کاهش ترس از قیچی)
4) روز مشخصی از ماه را برای این کار تعیین کرده و از قبل ذهن کودک را برای این روز آماده کنید.
5) سعی کنید وقت اول یا آخر را برای کودک بگیرید تا سروصدا و غریبه ها کمتر باشند و کودک کمتر معطل شود.
6) قبل از اینکه اصلاح شروع شود، با آرایشگر درباره ی شرایط ویژه ی کودکتان صحبت کنید.
7) از قبل برنامه ریزی کنید که بعد از اصلاح، فعالیت مورد علاقه ی کودک(مثلا رفتن به شهربازی) انجام شود.
8) با استفاده از تصاویر ساده، فرآیند کلی اصلاح را به کودک توضیح دهید.
9) از آرایشگر بخواهید تا حد امکان از ماشین اصلاح استفاده نکند و در صورت نیاز به این کار، کودک از قبل با ماشین و تحریک لمسی آن آشنا شود.
10) در برخی از کودکان، می توانید از هدفون استفاده کنیم تا با گوش دادن به موسیقی مورد علاقه ی خود، آرام شوند.
11) به کودک اجازه دهید در حین فرآیند اصلاح، بازی مورد علاقه ی خود(با اسباب بازی یا گوشی) را انجام دهد.
12) اگر پس از انجام فرآیند اصلاح نیاز دارید که موهای کودک را با شامپو بشویید و کودک شما به بو حساس است، این کار را با شامپو های بدون بو یا شامپوی مورد علاقه ی کودک انجام دهیمد
13) اگر کودک به شانه زدن موهایش حساس است، از او بخواهید در ابتدا خودش این کار را انجام بدهد.
14) در صورتی که موی افتاده در لباس برای کودک حساسیت زا باشد، یک دست لباس اضافی به آرایشگاه بیاورید تا پس از انجام اصلاح سریعا لباسش را عوض کنید.
15) ممکن است مجبور باشید روی صندلی آرایشگاه بنشینید و کودک روی زانوی شما باشد تا اصلاح به خوبی انجام گیرد.
امید است که این راهکارها برایتان مفید واقع شوند، ولی حتما در نظر داشته باشید که شما کودک خود و عوامل اسرس زای وی را بهتر می شناسید و ممکن است خود راه حل های بهتری به ذهنتان برسد، پس خودتان نیز راجع به این مسئله فکر کنید و خلاق باشید.
منبع: راهنماي والدين كودكان اوتیسم جهت بردن كودك به آرايشگاه
Going to the hairdressers A guide for parents of children with an autistic spectrum disorder
نویسنده : Laura Slade
ترجمه : مهدی قنادزاده (موسسه توانبخشی ولیعصر)
تهیه و تنظیم: رها شاهرخی - گفتاردرمانگر مرکز جامع اوتیسم دانشگاه علوم پزشکی تبریز