ایجاد نسخه کوتاه ابزار "کشف اوتیسم در اوایل کودکی"

تاریخ : سه شنبه 12 تير 1397

کد 115

ایجاد نسخه کوتاه ابزار "کشف اوتیسم در اوایل کودکی"

در مطالعه مرکز کنترل و پیشگیری بیماری ها (CDC) در سال ۲۰۱۲ تنها ۱۸ درصد کودکان مبتلا به اوتیسم تا سن ۳ سالگی تشخیص داده می شدند. این میزان البته در مطالعه بعدی این مرکز در سال ۲۰۱۷ به ۵۰ درصد رسید. از آنجا که تشخیص و مداخلۀ زودرس در کودکان مبتلا به اختلالات طیف اوتیسم می تواند پیامد بیماری را به طور قابل ملاحظه ای بهبود بخشد، موضوع غربالگری زودرس در این کودکان، موضوعی بسیار حائز اهمیت است.
آکادمی آمریکایی متخصصین کودکان (AAP) توصیه کرده است که تمامی کودکان باید در سنین بین ۱۸ تا ۲۴ ماهگی از نظر اوتیسم غربالگری شوند؛ اما در واقعیت تمام مراقبین نظام مراقبتی اولیه به این توصیه عمل نمی کنند. گزارشات نشان می دهند که غربالگری روتین اختلالات طیف اوتیسم توسط متخصصین کودکان و پزشکان خانواده تنها برای ۲۲ تا ۲۸ درصد کودکان ۱۲ تا ۲۴ ماهه انجام می شود. این میزان در ۲۴ ماهگی به ۵۹ درصد افزایش می یابد. بعضی از موانع گزارش شدۀ غربالگری عبارتند از: مشکل عدم آشنایی کافی با ابزارهای غربالگری مخصوص اوتیسم، فقدان آموزش های اختصاصی در مورد اختلالات طیف اوتیسم و فقدان منابع و زمان کافی برای انجام این غربالگری.

مطالعه ای که در پزشکان عمومی در اروپا انجام شده نشان داد که مدت زمان متوسطی که این پزشکان برای مشاوره صرف می کنند حدود ۱۰ تا ۱۱ دقیقه است، این میزان برای پزشکان استرالیایی حدود ۱۳ تا ۱۴ می باشد. این مشاهدات نشان می دهد که مراقبین طبی نیازمند ابزار غربالگری هستند به سرعت قابل اجرا باشد تا برای پرداختن به نگرانی های بیمار و انجام آزمون های طبی و فیزیکی وقت کافی داشته باشند.

نسخه های کمتر زمانبری برای غربالگری اوتیسم ایجاد شده است مانند ضریب طیف اوتیسم (AQ برای کودکان ۱۱ تا ۱۴ ساله) و سیاهه کمی برای اوتیسم در نوپایان (Q- CHAT برای کودکان ۱۸ تا ۲۴ ماهه). اما انتقادی که به این ابزارها وارد است این است که آن ها اساساً به گزارش والدین متکی هستند و معلوم شده که در نوپایان، این چنین گزارشاتی به نسبت مشاهده اعتبار کمتری دارند. یک مطالعه نشان داده که گزارش والدین در والدینی که در مورد فرزندشان نگرانی ندارند، ممکن است منجر به غفلت از وجود علائم گردد. علاوه بر آن، این ابزارها برای کودکان زیر ۱۸ ماه مناسب نیستند. یک ابزار دیگر به نام غربالگری سه آیتمی مبتنی بر مشاهده (TIDOS) ایجاد شده است، ولی آن هم برای کودکان زیر ۱۸ ماه مناسب نیست.

مطالعه توجه اجتماعی و ارتباط (SACS) یک ابزار غربالگری برای کودکان ۱۲ تا ۲۴ ماهه است که می تواند توسط پرستاران جامعه اجرا گردد.
مطالعه ای در سال ۲۰۱۴ نشان داد که ابزارهای اندکی برای غربالگری اوتیسم در سنین زیر ۱۸ ماه وجود دارند. با در نظر داشتن اینکه گزارشات والدین حاکی از آن است که علائم این اختلال از حدود ۱۲ماهگی قابل مشاهده است، استفاده از ابزاری کوتاه برای مشاهده مستقیم، جزئی اساسی از فرآیند غربالگری جامع اوتیسم است.
مطالعه حاضر با هدف فرآیند ایجاد و بررسی خصوصیات روانسنجی نسخه کوتاه ADEC (یک ابزار غربالگری مشاهده ای اوتیسم) انجام شده است. ADEC یک سیاهه مشاهده ای ۱۶ آیتمی است. کاربرد این ابزار، غربالگری اختلالات طیف اوتیسم در کودکان ۱۲ تا ۳۶ ماهه ای است که با نگرانی های تکاملی ارجاع داده شده اند و در خطر ابتلا به اوتیسم می باشند؛ بنابراین این ابزار یک ابزار غربالگری سطح ۲ است و نه ابزاری برای استفاده در سطح ۱ در جهت غربالگری در جمعیت عمومی. این ابزار در عرض ۱۰ تا ۱۵ دقیقه توسط فردی که آموزش بالینی محدودی دریافت کرده باشد، قابل اجرا است. فرد اجرا کننده با هدف برانگیختن ۱۶ رفتار تکاملی با کودک وارد تعامل می گردد. رفتارهای خاصی که در حین انجام ADEC مشاهده می شوند عبارت اند از:

۱) پاسخ به نام
۲) تقلید
۳) بازی با آداب خاص
۴) توجه مشترک و ارجاع اجتماعی
۵) تماس چشمی
۶) بازی عملکردی
۷) بازی وانمود سازی
۸) دوسویگی خندیدن
۹) پاسخ به صداهای معمول
۱۰) تنظیم جهت نگاه
۱۱) تعقیب دستورات کلامی
۱۲) زبان تأخیری
۱۳) پیش بینی پیش رفتن در ارتباط اجتماعی
۱۴) آرامیدن در آغوش
۱۵) استفاده از حرکات و اشارات بدن
۱۶) تغییر کارها

هریک از این رفتارها از طریق فعالیت های مشخص ADEC برانگیخته می شوند.

در جهت هرچه کوتاه تر کردن ابزار غربالگری مشاهده ای، این مطالعه ۵ رفتار کلیدی را مد نظر قرار داد تا نسخه ای کوتاه شده از ADEC را (با نام مختصر BADEC) ایجاد کند. رفتارهای کلیدی مورد نظر شامل این موارد بودند: پاسخ به نام، خندۀ اجتماعی، تغییر جهت نگاه، پاسخ به دستورات کلامی و استفاده از حرکات و اشارات بدن. آزمایش این ابزار در ۱۰۶ کودک مبتلا به اوتیسم، ۸۶ کودک غیر اوتیستیک با تکامل غیر طبیعی و ۷۸ کودک با تکامل طبیعی نتایج زیر را در بر داشت:

۱. این ابزار به خوبی با ADEC و ابزارهای تشخیصی مثل ADOS و ADI همبستگی دارد.
۲. با حداقل نمره برش ۴، حساسیت آن ۸۱%، اختصاصی آن ۷۸%، قدرت پیشگویی کنندگی مثبت اش ۸۱% و قدرت پیشگویی کنندگی منفی آن ۷۸% می باشد.
۳. این ابزار می تواند بین اختلالات طیف اوتیسم و مشکلات تکاملی غیر اوتیسم افتراق دهد و اوتیسم را بر اساس DSM-5 پیشگویی کند.

بر اساس نتایج ذکر شده می توان گفت که این ابزار در فرآیند غربالگری اختلالات طیف اوتیسم، ابزاری مفید و موثر است. باید همچنین توجه داشت که اجرای این ابزار نیازی به آموزش اختصاصی و تخصصی ندارد.

بالا بودن میزان مثبت کاذب در هنگام استفاده از این ابزار غربالگری ممکن است باعث نگرانی های غیر ضروری گردد. اما باید توجه داشت که مطالعات نشان داده اند که کودکانی که به طور کاذب مثبت گزارش شده اند، غالبا در خطر مشکلات تکاملی دیگر هستند. بنابراین BADEC ممکن است کماکان برای این کودکان - که ممکن است از نوعی مداخلۀ زودرس شود ببرند- مفید باشد. نیز از آنجا که والدین عموماً بروز علائم از سن ۱۲ ماهگی را گزارش می کنند، این ابزار می تواند خلأ موجود در غربالگری به هنگام را پر کند.
محدودیت های چندی برای این مطالعه وجود دارد از جمله این که: جنس مؤنث در گروه ASD بیش از گروه سایر مشکلات تکاملی بود و دو گروه از نظر جنسیتی هماهنگ نبودند؛ همچنین نمونۀ مورد مطالعه عمدتاً شامل نژاد قفقازی بود که تعمیم یافته ها به سایر نژادها را دشوار می کند؛ افراد مورد بررسی عملکرد شناختی پایینی داشتند و این موضوع قابلیت تعمیم یافته ها به گروههای با توانایی شناختی بالاتر را مورد سوال قرار می دهد. بنابراین در مجموع یافته های مطالعه حاضر را باید یافته هایی مقدماتی در نظر گرفت که نیازمند بررسی های بیشتر است. (برای مشاهده متن کامل مقاله، اینجا را کلیک نمائید.)

ترجمه و تلخیص از آقای دکتر حسن شاهرخی/ فوق تخصص روانپزشکی کودک و نوجوان

برچسب ها